গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ে অসমৰ ডিমা হাসাও জিলাত মহাবল চিমেণ্ট প্ৰাইভেট লিমিটেডক চিমেণ্ট কাৰখানা স্থাপন কৰিবলৈ ৩,০০০ বিঘা (প্ৰায় ৯৯১ একৰ) জনজাতি ভূমি মঞ্জুৰ কৰাৰ চৰকাৰী সিদ্ধান্তক লৈ তীব্ৰ উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰিছে। সোমবাৰ এক শুনানীত ন্যায়াধীশ সঞ্জয় কুমাৰ মেধিয়ে ক’লে যে আদালত এই সিদ্ধান্তত “উদ্বিগ্ন, কৌতূহলী আৰু স্তম্ভিত”। তেওঁ চৰকাৰক প্ৰশ্ন কৰিছে যে সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুচ্ছেদৰ অন্তৰ্গত জনজাতি অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশ সংবেদনশীল অঞ্চলত এনে বৃহৎ ভুমি কেনেকৈ মঞ্জুৰ হ’ল আৰু প্ৰয়োজনীয় পৰিৱেশীয় অনুমোদন লাভ কৰা হৈছিল নে নাই।
আদালতৰ এই মন্তব্য গুৱাহাটী উচ্চ ন্যায়ালয়ৰ অফিচিয়েল ইউটিউব চেনেলত প্ৰত্যক্ষ প্ৰচাৰিত হোৱাৰ পাছত তৎক্ষণাৎ জনমত আৰু ৰাজনৈতিক তৰ্ক-বিতৰ্কৰ সৃষ্টি কৰিছে। বহুয়ে এই পদক্ষেপক অঞ্চলটোৰ পৰিৱেশ আৰু আদিবাসী অধিকাৰৰ ওপৰত সোজা হুমকি বুলি আখ্যা দিছে।
ভূমিখন অৱস্থিত হৈছে উমৰাংছোৰ পৰিৱেশ-সংবেদনশীল অঞ্চলত, যি প্ৰাকৃতিক গৰম পানী, প্ৰব্ৰাজক পক্ষীৰ অৱতৰণ স্থান আৰু বন্যপ্ৰাণীৰ বাবে জনাজাত। চৰকাৰী নথিপত্ৰ অনুসৰি, অসম চৰকাৰে দুটা ধাপত মহাবল চিমেণ্টক ভূমি মঞ্জুৰ কৰিছিল — প্ৰথমে ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহত ২,০০০ বিঘা আৰু তাৰ পিছত ২০২৪ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ১,০০০ বিঘা। এই সিদ্ধান্তৰ বিৰোধিতা কৰি ২২ জন স্থানীয় জনজাতিয়ে আদালতত জনস্বাৰ্থমূলক ভাৰ্সিৰ আবেদন দাখিল কৰে, য’ত তেওঁলোকে জোরপূৰ্বক উচ্ছেদৰ অভিযোগ তোলে।
শুনানীত ন্যায়াধীশ মেধিয়ে কোম্পানীটোৰ “বনহীন” বুলি কৰা দাবীক কঠোৰভাৱে নাকচ কৰি ক’লে — “জনস্বাৰ্থই মুখ্য, ব্যক্তিগত স্বাৰ্থ নহয়।” তেওঁ স্মৰণ কৰালে যে ডিমা হাসাওক সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুচ্ছেদৰ জৰিয়তে যি সুৰক্ষা দিয়া হৈছে, সেয়া স্থানীয় জনজাতি, তেখেতসকলৰ ভূমি অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশ সংৰক্ষণৰ বাবে, ইয়াক কোনো শিল্প গোটৰ বাবে বিসর্জন দিয়া নাযাব।
ইফালে এই বিষয়টোৱে ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰতো তীব্ৰ প্ৰতিক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰিছে। অসম কংগ্ৰেছএ চৰকাৰক “প্ৰকট গোটীয় পুঁজিবাদ”ৰ অভিযোগেৰে সমালোচনা কৰি ক’লে যে, এই ভূমি মঞ্জুৰ কৰাৰ পিছত ৰাজনৈতিক আৰু কোম্পানীৰ মাজত আঁতৰত আঁতুৰি আছে। কিছুমানে আদানি গোটৰ সৈতে সংযোগ থকা বুলি অভিযোগ তোলে, যদিও আদানি গোটে মহাবল চিমেণ্টৰ সৈতে কোনো সম্পৰ্ক নাথাকাৰ কথা স্পষ্টভাৱে নাকচ কৰে।
ইতিমধ্যে, ভূমি লেন-দেনৰ সৈতে জড়িত প্ৰায় ৪৮ কোটি টকাৰ ক্ষতিপূৰণ কেলেংকাৰীৰ অভিযোগো উত্থাপিত হৈছে। স্থানীয়সকলে দাঙি ধৰিছে যে ক্ষতিপূৰণৰ ধন সঠিকভাৱে বণ্টন হোৱা নাই আৰু বহু ক্ষতিগ্ৰস্তে নিজৰ অধিকাৰ অনুসৰি ধন লাভ কৰা নাই। এই অভিযোগে সিদ্ধান্তটোৰ ওপৰত অবিশ্বাস আৰু সন্দেহ বৃদ্ধি কৰিছে।
এই ক্ষেত্ৰত উচ্চ ন্যায়ালয়ে উত্তৰ-কাছাৰ জিলাৰ স্বায়ত্তশাসিত পৰিষদক ভূমি মঞ্জুৰ কৰাৰ নীতিৰ নথিপত্ৰ জমা দিয়াৰ নিৰ্দেশ দিছে। আদালতে জোর দি কৈছে যে এই ধৰণৰ অঞ্চলত আইনী স্বচ্ছতা আৰু সংবিধানৰ কঠোৰ অনুগমন অত্যাবশ্যক। পৰৱৰ্তী শুনানি ১ ছেপ্টেম্বৰ তাৰিখে অনুষ্ঠিত হ’ব আৰু তাত পৰিষদৰ প্ৰমাণপত্ৰ বিশ্লেষণ কৰা হ’ব বুলি জনোৱা হৈছে।
মোটকথা, এই ঘটনাই অসমৰ পৰ্বতীয়া অঞ্চলত শিল্পায়ন আৰু জনজাতি অধিকাৰ-জীৱবৈচিত্ৰ সংৰক্ষণৰ মাজত থকা সূক্ষ্ম সমন্বয়ক স্পষ্টভাবে আগবঢ়াইছে। প্ৰতিক্ৰিয়া বাঢ়ি থকা আৰু ৰাজনৈতিক চাপ বৃদ্ধি হোৱা পৰিস্থিতিত, এই মামলাৰ পৰৱর্তী ফলাফল অসমৰ চৰকাৰী শাসন, পৰিৱেশ নীতি আৰু আদিবাসী অধিকাৰ সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত দীঘলীয়া প্ৰভাৱ পেলাব বুলি আশা কৰা হৈছে।