তাঞ্জানিয়াৰ বিপক্ষ দলৰ নেতাই দেশদ্ৰোহিতাৰ মামলাত সাহসিকতাৰ সৈতে হাজিৰ হয়

তাঞ্জানিয়াৰ মুখ্য বিপক্ষ দল চাদেমাৰ নেতা টুণ্ডু লিছুৰ বিৰুদ্ধে দেশদ্ৰোহিতাৰ অভিযোগত বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়া চলি আছে, য’ত তেওঁৰ মৃত্যুদণ্ড হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। ২০১৭ চনত তেওঁৰ ওপৰত কৰা হত্যাৰ প্ৰয়াসত তেওঁ ১৬ গুলীৰ আঘাত পোৱাৰ পাছতো লিছুৰ সাহসিকতা হ্ৰাস পোৱা নাই। তেওঁ দাৰ ইছ ছালামস্থিত কিচুতু ৰেসিডেন্ট মেজিষ্ট্ৰেট কোর্টত উপস্থিত হৈ মুঠি তুলি প্ৰতিবাদ জনায়, আৰু তেওঁৰ সমৰ্থকসকলে “সংস্কাৰ নোহোৱালে, নিৰ্বাচন নহয়” বুলি ধ্বনি তোলে। এই বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়াই এতিয়া পূৱ আফ্ৰিকাত গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত বিপদৰ আশঙ্কা বৃদ্ধি কৰিছে।

লিছুৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উঠিছে যে, তেওঁ এক ভাষণত জনসাধাৰণক বিদ্ৰোহ কৰিবলৈ আৰু অক্টোবৰত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু বিধানসভা নিৰ্বাচন ব্যাহত কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে। যদিও চৰকাৰী পক্ষৰ মতে এইটো দেশদ্ৰোহ, চাদেমা দলৰ মতে এইটো ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্যে কৰা এক ষড়যন্ত্ৰ। চাদেমা দলক এই বছৰৰ নিৰ্বাচনত অংশ লোৱাৰ পৰা বঞ্চিত কৰা হৈছে, তেওঁলোকে কৈছে যে এই নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থাই শাসক দল চামা চা মাপিন্দুজিক সুবিধা দিয়ে। উল্লেখযোগ্য যে, চামা চা মাপিন্দুজি ১৯৬১ চনত বৃটিছ শাসনৰ পৰা স্বাধীনতা লাভৰ পৰাই শাসনত আছে।

লিছুক এপ্ৰিল ২৪ তাৰিখে জেলৰ পৰা ভিডিঅ’ লিংকৰ জৰিয়তে আগৰ শুনানিত অংশ ল’বলগীয়া কৰা হৈছিল, কিন্তু এইবাৰ তেওঁ নিজে হাজিৰ হ’বলৈ আগ্ৰহ প্ৰকাশ কৰে। তেওঁ আদালতত উপস্থিত হৈ তেওঁৰ সমৰ্থকসকলক আশ্বাস দিয়ে — “আমি ঠিকেই থাকিম… একো চিন্তা নকৰিব।”

ৰাষ্ট্ৰপতি সামিয়া ছুলুহু হাছানে যি মানবাধিকাৰৰ সন্মানৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল, এই ঘটনাসমূহে সেই দাবী সন্দেহৰ সন্মুখীন কৰিছে। যদিও তেওঁ পুনৰ নিৰ্বাচনত অংশ ল’বলৈ সাজু হৈছে, কিন্তু উচ্চ-প্ৰচাৰৰ গ্ৰেপ্তাৰ আৰু দমনমূলক কাৰ্যই তেওঁৰ চৰকাৰৰ ওপৰত প্ৰশ্ন তুলিছে।

এই বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়াই কেনিয়াতো প্ৰতিক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰিছে। কেনিয়াৰ অধিকার আন্দোলনকাৰী তথা পূৰ্বৰ ন্যায়মন্ত্ৰী মৰ্থা কাৰুৱা আৰু পূৰ্বৰ চুপ্ৰীম কোৰ্ট প্ৰধান উইলি মুটুঙ্গা তাঞ্জানিয়ালৈ গৈ লিছুৰ বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়াত অংশ ল’ব চেষ্টা কৰিছিল, কিন্তু তেওঁলোকক দাৰ ইছ ছালামত জুলিয়াছ নিয়েৰেরে বিমানবন্দৰত আটক কৰি দেশছাড়া কৰা হয়। কাৰুৱাই এই বিষয়ে কয় যে, “ৰাজ্যব্যৱস্থাক ব্যক্তিগত অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা নহয়। আপুনি আপোনাৰ মতৰ বিপৰীত থকা লোকক দেশচ্যুত কৰিব নোৱাৰে।”

কাৰুৱাই এই ঘটনাৰ সৈতে যুক্ত কৰি কয় যে কেনিয়া, তাঞ্জানিয়া আৰু ইউগাণ্ডাই একেলগে গণতান্ত্ৰিক নীতি ধ্বংস কৰাৰ পথত আগবাঢ়ি আছে। এই মন্তব্য পূৰ্ব আফ্ৰিকাত গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত বৃদ্ধি হোৱা উদ্বেগৰ পটভূমিত প্ৰসঙ্গিক।

ইথিঅ’পিয়াতো গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত সংকট বৃদ্ধি পাইছে। বহুল জনপ্ৰিয় তিগ্ৰে পিপলছ লিবাৰেচন ফ্ৰণ্টক সদ্য কোনো ৰাজনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ পৰা নিষিদ্ধ কৰা হৈছে। দক্ষিণ চুডানত ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰ্বাচন বহু বাৰ বিলম্বিত হৈছে, আৰু ৰাষ্ট্ৰপতি ছালভা কিয়েৰ তেওঁৰ দীৰ্ঘদিনৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বী, উপ-ৰাষ্ট্ৰপতি ৰিক মাচাৰক গৃহবন্দী কৰি ৰাখিছে।

ৰোৱাণ্ডাত ৰাষ্ট্ৰপতি প’ল কাগামে ২০২৪ চনত পুনৰ নিৰ্বাচনত ৯৯ শতাংশ ভোটৰ সৈতে জয়ী হয়, যদিও বহুদিন ধৰি তেওঁক প্ৰতিপক্ষৰ ওপৰত দমনমূলক ব্যৱহাৰৰ অভিযোগ উঠি আহিছে।

এই সকলো ঘটনাই পূৱ আফ্ৰিকাত স্বৈৰাচাৰী চৰকাৰৰ উত্থান আৰু গণতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাৰ ওপৰত গভীৰ সংকটৰ ইঙ্গিত দিয়ে।