কেনিয়াত প্ৰতিবাদ চলি থাকোঁতে ১৬ জন নিহত, শতাধিক আহত

অ্যামনেষ্টি ইণ্টাৰনেচনেল আৰু কেনিয়া ৰাষ্ট্ৰীয় মানৱ অধিকাৰ আয়োগৰ মতে, কেনিয়াত দেশজুৰি হোৱা প্ৰতিবাদত অন্ততঃ ১৬ জন লোক নিহত আৰু প্ৰায় ৪০০ জন আহত হৈছে। এই প্ৰতিবাদসমূহ মূলত আৰক্ষীৰ নিৰ্যাতন আৰু চৰকাৰী দুৰ্নীতিৰ বিৰুদ্ধে অনুষ্ঠিত হৈছে আৰু যোৱা বছৰৰ মাৰাত্মক প্ৰতিবাদৰ বাৰ্ষিকী হিচাপে উদযাপন কৰা হৈছে, যি মূলত যুৱপ্ৰজন্মৰ নেতৃত্বত হৈছিল আৰু চৰকাৰৰ অজনপ্ৰিয় কৰবৃদ্ধিৰ বিৰুদ্ধে অনুষ্ঠিত হৈছিল। এই বিক্ষোভসমূহে ৰাষ্ট্ৰপতি উইলিয়াম ৰুটোৰ নেতৃত্ব আৰু আৰ্থিক নীতিৰ প্ৰতি গভীৰ অসন্তোষ প্ৰকাশ কৰিছে।

আঘাতপ্ৰাপ্তসকলৰ অধিকাংশ নাইৰোবিত, দেশৰ ৰাজধানীত, সংঘটিত হয়। বিক্ষোভকাৰী, সাংবাদিক আৰু আৰক্ষীসহ বহু লোক জীয়াই থকা গুলী, ৰাবাৰ বুলেট আৰু লাঠিৰে প্ৰহাৰত আহত হয়। আৰক্ষীয়ে টিয়াৰ গেছ আৰু লাঠিৰে উত্তৰ দিয়ে। হাজাৰ হাজাৰ বিক্ষোভকাৰীয়ে ৰাস্তালৈ ওলাই আহে, কেনিয়াৰ পতাকা আৰু যোৱা বছৰত নিহত হোৱা বিক্ষোভকাৰীৰ ফটোসহ প্লেকাৰ্ড লৈ “ৰুটো হঠ” ধ্বনি দিয়ে।

প্ৰতিবাদসমূহ মাত্ৰ নাইৰোবিতেই সীমাবদ্ধ নহয়, বৰঞ্চ মাতু, কিটেঙ্গেলা, কিচি, নিয়েৰী আৰু মোম্বাসাৰ দৰে চহৰতো বিস্তাৰিত হয়। কেইবাটাও ঠাইত আদালতৰ বিল্ডিং জ্বলাই দিয়া হৈছে বুলি খবৰ পোৱা গৈছে। ৰাজধানীৰ মুখ্য পথসমূহ বন্ধ কৰি দিয়া হৈছিল আৰু চৰকাৰী বিল্ডিংসমূহে ৰেজৰ ৱাইৰে ব্যাৰিকেড দিয়া হৈছিল।

এই সময়ছোৱাত চৰকাৰে সংবাদ মাধ্যম আৰু সামাজিক মাধ্যমৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আৰোপ কৰে। টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ক প্ৰতিবাদৰ লাইভ কাভাৰেজ বন্ধ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হয়। টেলিগ্ৰামকো সীমাবদ্ধ কৰা হয় আৰু কে.টি.এন নামৰ এটা প্ৰধান সংবাদ চেনেল বন্ধ কৰা হয়।

আল জজিৰাৰ মতে, দেশজুৰি হোৱা প্ৰতিবাদসমূহত আৰক্ষীৰ তীব্ৰ হিংসাত্মক প্ৰতিক্ৰিয়া দেখা গৈছে। বহু লোক গুলীয়াৰ আঘাতত চিকিৎসাধীন হৈ আছে বুলি স্থানীয় সংবাদ মাধ্যমৰ উল্লেখ।

সম্প্ৰতি, এটা বিখ্যাত ব্লগাৰ আৰু শিক্ষক আলবাৰ্ট ওজোৱাংক আৰক্ষীৰ জিম্মাত হত্যা কৰা ঘটনাই অধিক ক্ষোভ জন্মাইছে। তেওঁ এজন উচ্চপদস্থ আৰক্ষী বিষয়া সমালোচনা কৰাৰ পিছত গ্ৰেপ্তাৰ হৈছিল। এই হত্যাকাণ্ডৰ বাবে তিনিগৰাকী আৰক্ষীসহ ছয়জন লোকৰ বিৰুদ্ধে হত্যা অভিযোগ দায়ৰ কৰা হৈছে, যদিও সকলোৱে দোষ স্বীকাৰ নকৰে।

চৰকাৰে কয় যে শান্তিপূৰ্ণ আৰু নিৰস্ত্র প্ৰতিবাদ অনুমোদিত, কিন্তু শান্তিপূৰ্ণ বিক্ষোভকাৰীকো ছাইকেল আৰোহী “গুণ্ডা”ৰ এটা দলে কুটনিত আক্রমণ কৰে, যিসকলক আৰক্ষীৰ সৈতে সহযোগিতা কৰি দেখা গৈছিল।

যুক্তৰাষ্ট্ৰ, যুক্তরাজ্য, কানাডা আৰু আন পশ্চিমা ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ দুতাবাসসমূহে এটা যৌথ বিবৃতি দি সকলো পক্ষক শান্তিপূৰ্ণ প্ৰতিবাদ সহজ কৰাৰ আহ্বান জনায়। তেওঁলোকে চিনাকি নোহোৱা পোহৰীয়া-পিন্ধা আৰক্ষী বিষয়া আৰু নম্বৰ নথকা বাহনত চলা বিষয়াৰ ওপৰত ক্ষোভ প্ৰকাশ কৰে।

চৰকাৰে উত্তৰ দিয়ে যে সকলো আৰক্ষী অপৰাধ সংসদ আৰু ন্যায়ালয়ৰ দৰে চৰকাৰী সংস্থাৰ জৰিয়তে তদন্ত কৰা হ’ব। তেওঁলোকে ক'লে যে কূটনৈতিক সম্পৰ্কসমূহ পৰস্পৰ সন্মান আৰু সযোগৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।

২০২২ চনত অৰ্থনৈতিক উন্নতিৰ প্রতিশ্ৰুতিৰে ক্ষমতালাভ কৰা ৰুটোৰ ওপৰত বিশেষকৈ যুৱসকলৰ ভিতৰত গভীৰ অসন্তোষ দেখা গৈছে। অব্যাহত মন্দা, দুৰ্নীতি আৰু উচ্চ কৰৰ বাবে বহুতে হতাশ। যোৱা বছৰৰ বিক্ষোভৰ পাছত অজনপ্ৰিয় বিত্ত বিল প্ৰত্যাহাৰ কৰিলেও, চৰকাৰৰ সমালোচকসকলৰ অপহৰণৰ ঘটনা — যাৰ সংখ্যা অধিক ৮০ তকৈ বেছি বুলি অধিকাৰ গোটসমূহে কয় — ৰুটোক স্বৈৰাচাৰিক শাসনৰ পথত আগবাঢ়ি থকা বুলি অভিযুক্ত কৰিছে।

ৰুটোৱে পূৰ্বে অপহৰণৰ ঘটনা শেষ কৰাৰ প্রতিশ্ৰুতি দিলেও, মঙলবাৰৰ ভাষণত তেওঁ আৰক্ষীৰ সমৰ্থনত কোৱা যায় — “আপুনি আৰক্ষীৰ বিৰুদ্ধে বল প্ৰয়োগ, অপমান বা ভাবুকি দিব নোৱাৰিব। আপুনি আমাৰ ৰাষ্ট্ৰক ভাবুকি দিয়ে।”