বাংলাদেশৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী হাছিনাক আদালত অৱমাননাৰ মামলাত ছয় মাহৰ কাৰাদণ্ড দিয়া হৈছে

বাংলাদেশৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী শেখ হাছিনা, যিয়ে বৰ্তমান স্ব-নির্বাসনত আছে, তেওঁক আদালত অবমাননাৰ অভিযোগত ছয় মাহৰ কাৰাদণ্ডৰে দণ্ডিত কৰিছে ইণ্টাৰনেচনেল ক্ৰাইমচ ট্ৰাইবুনেল (ICT)-এ। ন্যায়াধীশ গোলাম মোর্তুজা মজুমদাৰৰ নেতৃত্বত গঠিত তিনিসদস্যৰ ট্ৰাইবুনেলটোৱে বুধবাৰে তেওঁৰ অনুপস্থিতিত এই ৰায় ঘোষণা কৰে। মুখ্য অভিযোজক মুহাম্মদ তাজুল ইছলামে কয় যে হাছিনাক যেতিয়া গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ব বা তেওঁ আত্মসমৰ্পণ কৰিলে তেতিয়াহে এই ৰায় কাৰ্যকৰী হ’ব।

যোৱা বছৰ আগষ্টত ছাত্ৰ আন্দোলনৰ ফলস্বৰূপে তেওঁৰ চৰকাৰৰ পতনৰ পাছত হাছিনাই ভাৰতলৈ পলায়ন কৰিছিল। তেতিয়াৰে পৰা তেওঁৰ বিৰুদ্ধে বহু অপৰাধমূলক অভিযোগ উত্থাপন কৰা হৈছে, যদিও এইবাৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে কোনো মামলাত তেওঁক আনুষ্ঠানিকভাৱে দণ্ডিত কৰা হৈছে।

আদালত অবমাননাৰ অভিযোগ এটা অডিঅ’ ৰেকৰ্ডিঙৰ ওপৰত আধাৰিত, য’ত হাছিনাক এই বুলি কৈছে বুলি শুনা যায় — “মোৰ ওপৰত ২২৭টা মামলা আছে, সেয়ে মই এতিয়া ২২৭জন লোকক হত্যা কৰাৰ লাইচেঞ্চ পাইছোঁ।” চৰকাৰী ফরেন্সিক প্ৰতিবেদনত উক্ত টেপটো প্ৰমাণিত হৈছে। এই একে মামলাত, নিষিদ্ধ ঘােষিত ছাত্র সংগঠন ছাত্ৰলীগৰ এগৰাকী মুখ্য নেতা শাকিল আকন্দ বুলবুলকো দুই মাহৰ কাৰাদণ্ড দিয়া হৈছে।

উল্লেখযোগ্য যে, এই ICT তথা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ আদালটো ২০১০ চনত শেখ হাছিনাৰ চৰকাৰে ১৯৭১ চনৰ মুক্তিযুদ্ধৰ সময়ৰ যুদ্ধ অপৰাধ বিচাৰ কৰাৰ উদ্দেশ্যে গঠন কৰিছিল। কিন্তু বৰ্তমান ন’বেল শান্তি বঁটা বিজয়ী মহম্মদ ইউনুছৰ নেতৃত্বত থকা অন্তৰ্বর্তী চৰকাৰে আদালটোৰ দিশ সলনি কৰিছে। বৰ্তমানে এই আদালটো হাছিনাৰ শাসনকালৰ সময়ত সংঘটিত মানবাধিকাৰ উলংঘা আৰু দুৰ্নীতিৰ অভিযোগ বিচাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহৃত হৈছে।

এই পৰ্যন্ত আদালটোৱে হাছিনাৰ বিৰুদ্ধে তিনি খন গ্ৰেপ্তাৰ পৰৱৰ্তী ওয়ারেন্ট জাৰি কৰিছে। তাৰে এটা ২০২৩ চনৰ ছাত্ৰ আন্দোলন দমনক লৈ 'মানৱতা-বিৰোধী অপৰাধ'ৰ অভিযোগৰ ওপৰত আধাৰিত, যিয়ে শেষত তেওঁৰ চৰকাৰ পতনৰ বাবে দায়ী হৈছিল। হাছিনাৰ ৰাজনৈতিক দল 'আৱামী লীগ'ক ইতিমধ্যে নিষিদ্ধ ঘোষণা কৰা হৈছে আৰু দলটোৰ বহু পূৰ্বৰ নেতা আৰু বিষয়াৰ বিৰুদ্ধে বিচাৰ চলি আছে।

হাছিনাৰ সমৰ্থকে দাবী কৰিছে যে এই সকলো অভিযোগ আৰু আইনী প্ৰক্ৰিয়া ৰাজনৈতিক প্ৰেৰণাৰে চালিত। তেওঁলোকে কয় এইসকল বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়া হৈছে ৰাজনৈতিক প্ৰতিপক্ষক দমন কৰি, বিৰোধী কণ্ঠ চুপ কৰোৱাৰ এটা চেষ্টা। তেওঁলোকে আদালতৰ পদক্ষেপক ন্যায়ৰ আৱৰণত প্ৰতিশোধ হিচাপে চায়।

কিন্তু অন্তর্বর্তী চৰকাৰে এই আইনী প্ৰক্ৰিয়াৰ পক্ষে যুক্তি দি কয় যে, দেশৰ ন্যায়িক ব্যৱস্থাত জনসাধাৰণৰ বিশ্বাস পুনৰুদ্ধাৰ আৰু জবাবদিহিতা স্থাপন কৰিবলৈ এই পদক্ষেপ আৱশ্যক। চৰকাৰৰ মতে, হাছিনাৰ শাসনকালত হোৱা সীমাহীন ক্ষমতা আৰু দুৰ্নীতিয়ে বাংলাদেশৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰতিষ্ঠানসমূহক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছে, আৰু এই আইনী পদক্ষেপৰ জৰিয়তে সেইটো সঠিক দিশলৈ লৈ যোৱা হ’ব।

এই ঘটনাই বাংলাদেশৰ ৰাজনৈতিক পৰিৱেশত এক গুৰুত্বপূর্ণ সন্ধিক্ষণক চিহ্নিত কৰে। ই ৰাজনৈতিক সংক্ৰমণৰ সময়ত ন্যায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ ভুমিকা কেনেদৰে সলনি হয় তাক দেখুৱাই দিয়ে, লগতে দেশখনৰ ৰাজনীতিৰ গভীৰ বিভাজনৰ কথাও স্পষ্ট কৰে। এই বিচাৰ প্ৰক্ৰিয়া আগবাঢ়ি থকাৰ লগতে, শেখ হাছিনাৰ আৰু তেওঁৰ দলৰ ভৱিষ্যৎ অনিশ্চিত হৈ পৰিছে। এইসকলৰ ফলাফলই সামগ্ৰিকভাৱে দেশখনৰ শাসন ব্যৱস্থা আৰু গণতান্ত্ৰিক বিকাশক প্রভাবিত কৰিব।