ছত্তীছগড় চৰকাৰৰ আবকাৰী বিভাগে বিগত কিছুদিনত ৰাজ্যৰ অৰ্থনৈতিক অপৰাধ শাখা (EOW) দ্বাৰা অভিযোগপত্র দাখিল কৰা ২৯ জন অভিযুক্ত বিষয়াৰ পৰা ২২ জন বিষয়াক স্থগিত কৰিছে। অৱশিষ্ট ৭ জন বিষয়াই ইতিমধ্যে অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছে। এই বৃহৎ কেলেংকাৰীটোৰ তদন্তত প্ৰকাশ পাইছে যে এটা সুসংগঠিত চক্র—য'ত ৰাজ্যিক উচ্চ পদস্থ বুৰোক্ৰেট, ৰাজনীতিবিদ আৰু আবকাৰী বিষয়াসকল জড়িত—এটা বেআইনী সমান্তৰাল মদ বিতৰণ ব্যৱস্থা চলাইছিল।
এই কেলেংকাৰীটোৰ ধনৰ লেনদেন সংক্রান্ত দিশৰ তদন্ত কৰিছে Enforcement Directorate (ED)-এ। ED-ৰ মতে, বেআইনীভাৱে উৎপাদিত আৰু বিক্ৰী কৰা মদৰ আয় চৰকাৰী কোষাগাৰত জমা নকৰাকৈ ব্যক্তিগতভাৱে লুট কৰা হৈছিল। ইয়াত চৰকাৰী অনুমোদনপ্রাপ্ত দোকানৰ জৰিয়তে সাধাৰণ ৰাইজলৈ মদ বিক্ৰী কৰা হৈছিল যদিও সেই বিক্ৰী চৰকাৰী নথিভুক্ত নহয়।
স্থগিত কৰা ২২ জন বিষয়াৰ ভিতৰত আছে—৩ জন সহকাৰী জিলা আবকাৰী বিষয়া, ৫ জন উপ-আয়ুক্ত, ১০ জন সহকাৰী আয়ুক্ত, ৩ জন জিলা আবকাৰী বিষয়া আৰু ১ জন সহায়ক আবকাৰী বিষয়া। এই অভিযুক্ত বিষয়াসকলৰ নাম ৭ জুলাই তাৰিখে দাখিল কৰা EOW-ৰ সম্পূৰক অভিযোগপত্রত উল্লিখিত আছে। EOW-এ এই অভিযোগপত্রত কেলেংকাৰীৰ মুঠ পৰিমাণ ₹৩,২০০ কৌটিত অনুমান কৰিছে, যি পূৰ্বে ED-এ উল্লিখিত ₹২,১৬১ কৌটিৰ পৰা অধিক।
২০১৯ ৰ পৰা ২০২৩ চনৰ ভিতৰত, এই বিষয়াসকলে ৰাজ্যৰ ১৫ টা ডাঙৰ জিলাত জিলা ইন-চাৰ্জ বা অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ পদত কাৰ্য নিৰ্বাহ কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত, বেআইনীভাৱে শুল্ক প্রদান কৰা মদ চৰকাৰী দোকানসমূহত বিক্ৰী কৰা হৈছিল, যাৰ পৰিমাণ নথিভুক্ত কৰা নহয়। EOW-ৰ মতে, কিছুমান বিষয়াই ৰাজ্যিক স্তৰত এই বেআইনী বিক্ৰীৰ সমন্বয়ত ভূমিকা পালন কৰিছিল।
এই চক্রটোৱে নিদৰ্শনা অনুসৰি, অতিৰিক্ত মদ ডিষ্টিলাৰিত উৎপাদন কৰি, ট্ৰাকযোগে বাছনি কৰা জিলাসমূহৰ উচ্চ বিক্ৰীসম্পন্ন দেশী মদ দোকানলৈ পঠিওৱা হৈছিল। এই মদসমূহ সরকারি গুদামৰ জৰিয়তে নিয়মীয়াকৈ চাহিদা অনুযায়ী যোগান দিয়া নাছিল, আৰু কোনো চৰকাৰী শুল্ক বা ফী প্রদান নকৰাকৈ বিক্ৰী কৰা হৈছিল। এই বেআইনী বিক্ৰীৰ পৰা আবকাৰী বিষয়াসকলে কমিশন লাভ কৰিছিল।
প্ৰাক্তন আবকাৰী মন্ত্ৰী কাৱাছি লাখমাক ED-এ ইতিমধ্যে গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছে। কেন্দ্ৰীয় সংস্থাটোৱে প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী ভূপেশ বাঘেল আৰু তেওঁৰ পুত্ৰ চৈতন্যৰ ভূমিকাও তদন্ত কৰি আছে।
ED-এ ২০২৪ চনৰ জানুৱাৰীত মদ কেলেংকাৰীৰ সন্দেহজনক মূল আয়োজক অনোৱাৰ ধেৱ্বাৰৰ বিৰুদ্ধে Enforcement Case Information Report (ECIR) নথিভুক্ত কৰে। ধেৱ্বাৰ হৈছে ৰায়পুৰৰ প্ৰাক্তন মেয়ৰ আইজাজ ধেৱ্বাৰৰ ভ্ৰাতা। তেওঁৰ সৈতে যিসকলৰ নাম উল্লিখিত হৈছে, তেওঁলোক হৈছে—অবসৰপ্ৰাপ্ত IAS বিষয়া অনিল টুটেজা (তেতিয়াৰ যুগ্ম সচিব) আৰু ITS বিষয়া অৰুণ পতি ত্ৰিপাঠী (তেতিয়াৰ বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ বিভাগৰ বিশেষ সচিব আৰু চহি. ৰাজ্যিক বিপণন নিগমৰ এম.ডি)। ধেৱ্বাৰ, টুটেজা আৰু ত্ৰিপাঠীক ED-এ এই মামলাত গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছে।
এই কেলেংকাৰীটোৱে ছত্তীছগড়ৰ চৰকাৰী মদ ব্যৱস্থাপনাৰ গভীৰ অনিয়ম আৰু দুর্নীতিৰ মুখ উন্মোচিত কৰিছে, আৰু তদন্তৰ আগতীয়াকৈ আৰু বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্য প্ৰকাশ পাব বুলি আশা কৰা হৈছে।